Anamnetyczny wymiar chrześcijańskich „świąt idei”

The Christian celebrations that make up the liturgical year primarily commemorate great salvific events, or facts in the history of salvation, and it is as “commemorative feasts” that they have been incorporated into the annual cycle of liturgical observances. However, the liturgical calendar also includes celebrations which did not originate as annual commemorations of specific events in salvation history. Referred to as “idea feasts” or “dogmatic feasts” in the literature on liturgical history and liturgical theology, they stem from a dogmatic reflection on Revelation and, in some cases, also from private revelations and the devotional trends of a given period. This paper reflects on the anamnetic dimension of these celebrations, asking whether – and if so, in what sense – “idea feasts” are an anamnesis of the Mystery of Christ. In light of the contemporary theology of the liturgical year, this question seems somewhat rhetorical. Nevertheless, on account of the many misunderstandings, ambiguities and uncertainties, the problem itself demands further exploration and clarification.Chrześcijańskie obchody w roku liturgicznym są przede wszystkim upamiętnieniem wielkich wydarzeń zbawczych, historiozbawczymi „świętami faktu”, i właśnie jako „święta pamięci” zostały wpisane w roczny cykl obchodów liturgicznych. Jednak kalendarz liturgiczny zna również obchody, które nie powstały jako doroczna pamiątka jakiegoś konkretnego wydarzenia z historii zbawienia. W literaturze historyczno- i teologicznoliturgicznej są one określane jako „święta idei” bądź „święta dogmatyczne”. Wynikają z dogmatycznej refleksji nad Objawieniem, a niekiedy także z objawień prywatnych i nurtu pobożnościowego danej epoki. W opracowaniu podjęto refleksję nad anamnetycznym wymiarem owych obchodów: czy „święta idei” są – a jeśli tak, to w jakim sensie – anamnezą Misterium Chrystusa? Tak postawione pytanie w świetle współczesnej teologii roku liturgicznego wydaje się poniekąd retoryczne, tym niemniej sam problem – wobec wielu nieporozumień, niejasności i wątpliwości – domaga się wyjaśnienia i doprecyzowania